Atividade

CI-UNDP Organiza Breafing Ho Mídia Kona-Ba Eleisaun Prezidensiál

Conselho de Imprensa (CI) ho Ajénsia Nasoens Unidas ba Programa Dezenvolvimentu (UNDP) serbisu hamutuk ho Sekretáriadu Tékniku Administrasaun Eleitorál (STAE) realiza konferensia hodi breafing mídia kona-ba papél mídia iha eleisaun Prezidensial.

Prezidente Conselho de Imprensa, Virgílio da Silva Guterres hatete konferensia ne’e atu fahe informasaun kle’an sobre kestaun téknika sira ba jornalísta ne’ebé halo kobertura ba elisaun Prezidensiál atu hatene molok halo kobertura iha sentru votasaun.

“Ami serbisu hamutuk ho UNDP hosi unidade ida bolu LEN, ami halo reprodusaun ba kódigu Étika jornalístika ne’ebé vigora tiha ona no iha formatu brosura iha versaun rua, Portugés ho Tetum,” hatete prezidente CI iha abertura konferensia Breafing Mídia kona-ba papél mídia iha eleisaun prezidensiál iha salaun enkontru STAE, Cai-coli, Díli (10/03/2017).

Prezidente CI hatutan iha ámbitu eleisaun ninian, jornalísta sira tenke trata kandidatu sira hotu ho justu. jornalísta labele sai fali objetu ba notísia iha tempu eleisaun ninian.

“Iha dekretu lei kona-ba eleisaun nian, iha prinsípiu balun ne’ebé mós tau iha kódigu étika nia laran. Izemplu iha ámbitu eleisaun nian dehan ita tenki trata kandidatu sira ho justu, kualker kandidatu ida ne’ebé maka halo akujasaun ba kandidatu seluk, ita tenki fó fatin ba kandidatu ne’ebé akujadu ne’e atu hato’o nia resposta ka deklarasaun. Deklarasaun ne’e tenki iha pakote notísia ida,” Prezidente CI dehan.

Virgílio husu jornalísta sira atu fó prioridade liu ba siguransa pesoal (Keselamatan) tanba notísia importante ba ema atu hatene maibé siguransa jornalísta nian importante liu tanba kuandu moris maka fó notísia maibé mate ona notísia laiha ona, “News is important but your safety is more important ”.

Entretantu Diretór Jerál STAE, Acilino M. J. T. M. Branco hatete prosesu eleisaun iha Timor-Leste, STAE no CNE maka implementadór tanba ne’e pronto atu serbisu ho mídia atu bele susesu iha eleisaun.

“Ko’alia kona-ba edukasaun votante para komprende prosesu no lala’ok oinsá, maibé prosesu ne’ebé hala’o la másima to’o iha komunidade nia futar tilun. Tanba ho limitasaun rekursus ne’ebé ita infrenta maibé ho involvimentu mídia, ita hanoin katak atinji progresu ne’ebé boot liu-liu iha taxa de partisipasaun hosi ita nia eleitores sira, hahú kedas husi prosesu resensiamentu to’o eleisaun, ita kompara nia persentajen ho nasaun seluk, persentajen boot tebes, tamba asesu ba informasaun,” Acilino esplika.

Nia dehan Prosesu eleisaun ne’ebé maka la’o iha Timor, mezmu orgaun eleitorál tantu STAE no CNE hanesan orgaun téknika ne’ebé halo implementasaun ba prosesu hotu no mós hanesan orgaun supervijaun hodi supervija prosesu hotu, maibé hamutuk ho entidade hotu-hotu inklui mós ho mídia maka organija prosesu eleisaun iha ita nia rai ho susesu.

Acilino agradese ba mídia sira nia kontribuisaun tanba papél mídia importante tebes iha prosesu eleisaun sira hanesan eleisaun suku no eleisaun jerál (Parlamentar no Prezidensiál).

Durante prosesu breafing ho mídia sira, jornalísta nasionál sira preokupa kona-ba asesu votasaun ba jornlísta sira tanba tenke fila ba vota iha sira nia fatin resensiamentu nune’e fó impaktu tebes ba prosesu kobertura iha terenu no polítika redasaun ninian.

Hatan ba kestaun ne’e Prezidente CI dehan tenta ona ho orgaun kompetente maibé difísial atu akontese ba jornalísta sira atu asesu livre ba ejerse funsaun iha votasaun. Virgílio kompromete atu tenta nafatin nune’e iha eleisaun parlamentár, jornalísta sira bele asesu votasaun iha kualker fatin bainhira sira halo kobertura ba.

Entretantu Diretór STAE hatete papél mídia importante iha kobertura ba eleisaun maibé bazeia ba dekretu lei ne’ebé iha lapermite ba jornalísta sira atu bele vota iha kualker fatin votasaun. “ami tenke dekreta duni saida maka hatete iha lei, ha’u hanoin ba oin, oinsá halo aproximasaun ba ita nia lejisladór sira atu konsidera ita nia preokupasaun iha próxima eleisaun mai”. (*)