Prezidente CI ho NZPC ko’alia kona-ba kooperasaun

Prezidente CI ho NZPC ko’alia kona-ba kooperasaun

Atividade Hare nain: 1718

Wellington - Prezidente Conselho de Imprensa de Timor-Leste (CI), Virgílio da Silva Guterres  hasoru malu ho Prezidente  Conselho de Imprensa da Nova Zelandia, Sir John Hansen iha Wellington, kinta (4/4). New Zealand Press Council  nu’udar parseiru di’ak ho Conselho de Imprensa no iha sorumutu ne’e diskute kona-ba kooperasaun no dezafius ne’ebé durante ne’e iha.

Prezidente CI ne’ebé akompaña husi membro CI José Maria Ximenes no diretora Rekursu Umanu CI, Lígia Vieira Amaral iha oportunidade ne’e konvida prezidente New Zealand Press Council atu  partisipa mós iha Dili Dialogue Forum 2019 iha Díli, fulan maiu tinan ne’e. 

Alein de hato’o konvite, prezidente na’in 2 ne’e fó mós evaluasaun ba kooperasaun ne’e halo ona hodi jornalista na’in 2, Zevónia Vieira no Augusto Sarmento mai tuir estájiu  iha mídia sira iha Nova Zelandia. Infelizmente jornalista na’in 2 ne’e la hotu sira nia estájiu no fila fali ba Timor. Ho kooperasaun ida ne’e, Sir John sente triste tanba faillansu ne’e. Maibé faillansu ne’e bele hadi’a ba oin, nune’e sei bele kopera di’ak liu tan. Faillansu ne’e tanba kompañia ne’ebé jornalista sira estájiu ba ne’e foti desizaun hodi hapara atividade estajiáriu. 

“Triste maibé desizaun iha kompañia sira. Kompañia mak hatene sira kontinua ka labele,” dehan Sir John.

Maske nune’e, Conselho de Imprensa Timor Leste no Nova Zelandia sei kordena hamutuk ba formasaun ba jornalistas. “Estájiu ne’e falla tanba nível inglés atu hakerek iha jornál mak la to’o,” dehan Virgílio. 

Informasaun ne’ebé Conselho de Imprensa de Timor Leste hetan katak mídia sira iha Nova Zelandia la husik ema servisu jornalízmu tantu profissional nomós estajiáriu.

“Iha Nova Zelandia, kuandu jornalista ka estajiáriu sira hala’o sira nia knaar ba, sira iha direitu atu hetan regalias nu’udar servisu na’in, maibé tenki tuir tarjetu no tenki atinji buat ne’ebé mídia hakarak. Faktór ida ne’e mak bele sai difikuldade ba ita nia jornalistas tanba nível língua ingles ne’ebé sira iha,” dehan Virgílio.

Iha sorin seluk, Sir John mós apresenta ba CI oinsá New Zealand Press Council la’o. Sira nia membru iha ema na’in 9 ne’ebé mai husi komunidade mídia no jornalistas. Prosesu hili prezidente ne’e tenki ema mai husi seitór judisiáriu. 

Iha sorumutu ne’e prezidente CI husu mós apoiu ba Nova Zelandia atu hari muzeu memoriál ba  jornalista sira. Nia esplika katak luta Timor-Leste nia ba independénsia ne’e mai husi mós jornalista sira ne’ebé halo sira nia kobertura desde 1975 to 1999. Hahú funu, jornalistas na’in lima iha Balibo maibé to’o 1999 ne’ebé jornalistas na’in rua mate tan. Nune’e mós iha 1991 ho masakre Santa Cruz  ne’ebé jornalisata kampus ho sidadania Nova Zelandia-Malaysia mate tanba hala’o nia knaar jornalízmu iha Timor-Leste.

Ba kestaun ne’e Sir John hateten katak ideia ne’e importante tebes. Nune’e nia parte sei apoiu liu husi lobi-lobi ba compañia sira. Maibé apoiu ne’e, depende mós ba planu Conselho de Imprensa Timor-Leste ninian.

Parte New Zealand Press Council sente kontente hodi simu delegasaun Conselho de Imprensa de Timor-Leste. Ho prezensa prezidente ho nia komitiva, bele halo relasaun de kooperasaun di’ak liu tan iha futuru. Nune’e Sir John oferese alomosu de konfratenizasaun ida ba komitiva iha hotel Intercontinental, Sentru sidade Wellington. (CI)