CI Fasilita MDRI hodi Partilla Informasaun ba Partisipantes Treinamentu Jornalizmu Komprensivu

CI Fasilita MDRI hodi Partilla Informasaun ba Partisipantes Treinamentu Jornalizmu Komprensivu

Atividade Hare nain: 3057

Díli, 02/05 – Conselho de Imprensa de Timor-Leste (CI), Sesta-Feira, 26/04, fasilita Ministériu Dezenvolvimentu Reforma Institusionál (MDRI) hodi partilla informasaun kona-ba serbisu MDRI nian ba partisipantes treinamentu Jornalizmu komprensevu.

Iha aprezentasaun, Sekretáriu Jerál MDRI, Eng. José Meste ko’alia liu kona-ba serbisu sira ne’ebé MDRI hala’o ona, inklui obstakulu sira ne’ebé ministériu refere hasoru hodi perturba serbisu sira tékniku nian.

Nia hatutan serbisu sira eletresidade nian tama on aba era dijital, kona-ba transporte nian komesa dezenvolve baze de dadus, estrada rural sira Governu iha ona planu ne’ebé aprova hosi Konsellu Ministru.

“Ministeriu ida boot, halo investimentu liuhosi osan minarai nian, halo mós investimentu balun liuhosi osan impréstimu, halo mós liuhosi osan sira doadór fó apoiu,” dehan Eng. José Mestre.

Nia dehan, ohin loron polítika sira fó prioridade duni ba area bee moos. Maske nune’e, Eng. José Mestre hatete atu dada bee moos ba komunidade la’ós fasil tanba iha aspetu lubuk ida ne’ebé presiza hare no tetu hamutuk molok dada bee matan ida ba komunidade sira.

“Atu hetan bee ba komunidade la’ós fásil, tanba, primeiru ita tenke hare ba rekursus ne’ebé iha. Sé bee matan iha, tékniku sira tenke ba hatene sé, maiu ou menus iha tempu udan nia débetu hanesan ne’e no bele fó ema hira, iha bailoron ne’e nia débitu ne’e kontinua ka menus,” dehan Eng. José Mestre.

Nia dehan oras ne’e dadaun projetu sira ne’ebé selu hosi orsamentu estadu hamutuk projetu 661 ne’ebé namkari iha Timor laran tomak ne’ebé hetan monitorizasaun efetivamente hosi MDRI ne’ebé kompostu hosi ekipa rua.

Maske nune’e, Nia hatutan Governu kontinua buka esforsu atu dada bee moos ba komunidade sira, biar ba la to’o iha komunidade idak-idak nia uma maibé lori bee besik hela ba komunidade nia leet nune’e bele fasilita populasaun sira.

Iha biban ne’e, partisipantes sira kestiona kona-ba kualidade projetu sira ne’ebé seidauk to’o tinan at ona, estudu viabilidade ba implementasaun projetu sira, estrada rural kontinua at nomós asesu ba bee moos ne’ebé seidauk to’o ba komunidade sira.

Teotónio Magno, nu’udar partispantes ba formasaun Jornalizmu Komprensivu kestiona kona-ba saneamentu báziku.

Tuir nia durante iha perante povu nia leet sempre hakilar ba bee moos no saneamentu báziku.  “Ha’u hakarak kestiona kona-ba saneamentu báziku. Na realidade iha báze ne’ebé ami ba vizita dalaruma sira laiha bee matan,” dehan Teotónio.

Entretantu tuir jornalista Rádiu Loriku lian, Helena Sarmento da Silva kestiona kona-ba estudu viabilidade ba projetu sira ne’ebé implementa ona iha Timor-Leste.

“Dalabarak, dalan (estrada) sira monu, resposta sira sempre dehan ne’e tanba problema natureja. Sé problema natureja entaun antes nia atu halo dalan ne’e iha ona estudu ruma ka lae kona-ba impaktu natureza rasik kona-ba dalan ne’ebé nia atu halo,”  Helena lamenta.

Hatan ba kestaun sira ne’e, Eng. José Mestre rekoñe dalaruma faillansu balun akontese tanba ladun iha estudu viabilidade iha fatin balun tanba ne’e estrada balun at lalais de’it.

“Estrada balun at tanba faillansu tékniku hosi planeamentu, balun iha frazilidade tanba ladun iha estudu didi’ak iha ambiente nian,” Jose Mestre esplika.

José esplika iha mós ajénsia internasionál sira hanesan JICA no seluk tan mós fó apoiu makaas tebes ba asuntu bee moos no estrada rural.

Nia dehan MDRI konsidera asuntu manutensaun sai hanesan fatór importante ida ne’eb´sai hanesan problema boot ne’ebé oras ne’e dadaun MDRI hasoru. José mós hein katak VIII Governu oin mai bele tau ba konsiderasaun hodi fó mós prioridade ba asuntus manutensaun ninian. (*)