Prezidente CI : Jornalista Tenke Iha Koñesimentu Komprensivu

Prezidente CI : Jornalista Tenke Iha Koñesimentu Komprensivu

Atividade Hare nain: 5625

Dili,- Prezidente CI Virgílio da Silva Guterres , esplika katak jornalista tenki iha koñesimmentu luan hosi kualker aspetu atu hatene analiza no produs dadus ba notisia, “iha ne’ebá iha lian fuan komprensivu ne’e katak, ita sai jornalista, ita tenke iha koñesimentu ida komprensivu kona-ba aspetu hotu, jornalista la’ós hakerek, depois hakerek mai halo edisaun, publika de’it, maibé tenke hatene saida mak nia hakerek, tenke hatene analiza dadus, ida ne’e mak ita ko’alia kona-ba komprensivu.”

Tuir Virgílio da Silva Guterres, konprensivu signifika mos katak, oinsa publiku ho nivel edukasaun ne’ebé la hanesan bele kompriendie jornalista sira nia produtu, “foti dadus, atu nune’e ita nia notísia, ita hakerek barak ne’e, ema ho nivel edukasaun la hanesan, sira le’e, sira bele kompriende, tanba ne’e mak lian fuan komprensivu ne’e tama iha ne’eba,” dehan Prezidente CI.

Prezidente CI haksolok tanba partisipantes ne’ebé sei partisipa iha treinamentu ne’e ho númeru ne’ebe balansu entre feto no mane, “iha balansu, ema 25, feto 12, mane 13, espera númeru ne’e kontinua mantein hosi inisiu  too remata.” Dehan Virgílio da Silva Guterres, iha nia diskursu loke sesaun briefing jornalista, iha salaun Fundasaun Oriente, Dili, Segunda-feira, 26/02/2018. Programa Treinamentu Jornalízmu Komprensivu Mídia” iha sírklu eleitorál Timor-Leste ne’e tuir planu sei halao durante fulan lima, ne’ebé loron dauluk hala’o iha salaun Hotel Ramelau, Aimutin, Dili, hahu quinta – feira, 01/03/2018.

“Formasaun ne’ebé hala’o la’ós semana tomak, maibé semana ida dala 2, semana daruak no dahaat kada fulan ne’e nu’udar formasaun pakote primeiru Conselho Imprensa, tanba ne’e maka agradese ba Sr. Andres del Castillo Sanchez  (Xefi Asesor Tekniku Eletorál UNDP) lori UNDP ho mós Governu no povu Japaun ne’ebé apoiu formasaun ba jornalista sira,” dehan Prezidente CI.

“Depois atu KomprIende mós buat ida, iha demokrasia Ita bolu dehan siklu eleitorál, ita abitua ita nia an, atu eduka ita nia sidadaun sira liu husi ita nia notísia, liu husi informasaun katak ita nia obrigasaun la’ós hotu de’it  iha vota maibé ita kontinua iha direitu atu tuir sira, atu fiskaliza sira liu husi saida, liu husi ita nia notísia sira, tanba ne’e mak CI no UNDP oferese oportunidade formasaun, atu nune’e wainhira remata, jornalista bele hahú introdús konseitu foun, pakote badak maibé hetan informasaun hasa’e nivel koñesimentu, informa, eduka, ema kontente, hasa’e koñesimentu,” dehan Prezidente  CI.

Iha oportunidade hanesan, Xefi Asesor Tekniku Eletorál UNDP, Andres del Castillo Sanchez, hatete kontenti tamba bele fo apoiu relasiona problema notisia falsu iha mídia sosiál ne’ebé agora akontese. Nia mos husu partisipante sira atu halo tuir treinador sira nia konselhu, “ba UNDP, ami kontente bele apoiu tanba ita hare iha problema iha mundu kona-ba fake news (notisia falsu), hare sosiál mídia, facebook, treinamentu ne’e iha fulan barak, iha treinadór mai hosi Australia, Indonesia, Timor-Leste, treinadór profesional, ami hakarak ita hotu estuda tuir sira nia konsellu, importante tebes, iha oportunidade boot iha parte programa ne’e, pratika debate  iha televizaun, iha vizita hodi ba hatene diferensia areas sira hanesan edukasaun, saúde no seluktan, “ esplika Advisor Tékniku UNDP .

Advisor Tékniku UNDP ne’e mos agradeseba  CI nia parseria nó Governu Povu Japaun, organizadór ne’ebé prepara programa ne’e. Iha parte seluk, Diretora Ezekutiva CI, Ana Teresa Sequeira, esplika sobre agenda formasaun no treinadór sira no métodu formasaun nian ba partisipantes sira.

Ikus liu taka sesaun briefing jornalista ne’e ho sesaun motivasaun ne’ebé dirije hosi XefI Unidade Produsaun no Mídia CI, Maria Bibel, hodi hasa’e liután koñesimentu partisipantes ninian ba lala’ok formasaun ne’e rasik.

Antes ne’e, Conselho de Imprensa de Timor-Leste (CI) serbisu hamutuk ho United Nation Programe Development (UNDP) ne’ebé apoiu hosi Governu Japaun, halo ona lansamentu ba programa “Treinamentu Jornalízmu Komprensivu Mídia” iha sírklu eleitorál Timor-Leste, iha Maubara Room, Timor Plaza, Dili, iha loron 18/02/2018. Programa ne’e ho objetivu atu Mídia iha polítika editorial diak hodi haforsa kontrolu sosiál “Watch-dog” no monitoriza prosesu polítika aktuál.