Komunikadu Imprensa

Jornalista no Meiu Komunikasaun Sira Tenke Kumpri Kódigu Étika Jornalizmu

Jornalista no Meiu Komunikasaun Sira Tenke Kumpri Kódigu Étika Jornalizmu

Dili, 19 Marsu 2021 –  Conselho de Imprensa nu’urdar instituisaun Estadu  Independente iha knaar importante atu garante liberdade opiniaun no liberdade  indepéndesia  ba sidadaun hotu, no espesiál garanti jornalista no Meiu Komunikasaun Sosial sira implementasaun kódígu étika jornalista durante atvidade jornalistiku to’o produsaun notísia, ho nia valór informativu, edukativu, kontrolu sosiál no divertimentu.

Durante fulan Janeiru to’o Marsu 2021,  Conselho de Imprensa halo análize ba publikasaun notísia iha Meiu Komunikasaun Sosial sira lorloron bazeia ba padraun Kódigu Etika Jornalistika.

Husi fulan Janeiru to’o Marsu 2021, Meiu Komunikasaun Sosiál sira hatudu produsaun no publikasaun notisia progresivu, husi area hotu hodi fasilita informasaun no komunikasaun balánsu entre  sidadaun no ukun na’in sira.

Maibé,  Conselho de Imprensa hetan publikasaun ne’ebé la hatudu dixiplina tuir padraun  Kódigu étika Jornalistika , no hamosu distrubu opiniaun publiku ne’ebé kontra produtivu, espesial ba kobertura no publikasaun notisia kona-ba kazu Abuzu Sexual, Pandemia Covid19 no Levantamentu Orsamentu Jerál Estadu – OJE 2021 husi Fundu Petroliferu iha Banku Federal Amerika.

Meiu Komunikasaun Sosiál balu nia publikasaun notisia, balun bazeia deit ba “asumsi” jornalista nian no single source (fonte úniku).  Impaktu husi publikasaun la imparisal ne’e, hamosu públiku nia preukupasaun no lamentasun.

Publikasaun notisia ba tranzmisaun lokál COVID – 19 iha Kapitál Dili no Covalima, hatudu momoos suspeitu sira liuhusi imajen no video.

Tuir rezultadu monitorizaun no análize Conselho de Imprensa ba publikasaun prosesu julgamentu kazu Topu Honis, iha Tribunal Oe-Cusse, Rejiaun Administrativu Espesiál Oe-cusse Ambeno –RAEOA – la halo cover bothside, entre suspeitu no vitima. No liuliu la halo  reportajen sensivél jéneru, ne’ebe hakerek iha Kódigu Étika Pontu 5 no 10, ne’ebé proibidu atu  publika vitima menoridade sira - nia identidade no oinsá prosesu violasaun sexual.

Iha Polítika Redasaun,  iha indikasaun afavor ba vitimia sira nu’udar parte husi papél mídia nian “voice of the voiceless” ka lian ba sira ne’ebé lian-la’ek

Bazeia ba faktu no razaun sira temi iha leten, Conselho de Imprensa hakarak husu ba meiu komunikasaun sosiá jornalista hotuhotu:

  • Kumpri Kodegu Etika Jornalistika, hodi evita riksu legál no ameasa iha futuru hodi garante liberdade imprensa no liberdade espresaun iha país demokrátiku Timor-Leste
  • Evita publika notisia bazeia deit ba jornalista nia asumsaun no opiniaun, ne’ebé la bazeia faktu no realidade loloos iha tereñu liuhusi uza liafuan “deskonfia”. Liafuan deskonfia bele uza iha notisia bazeia ba sitasaun ka kutipan fonte nian, la’ós bezeia ba jornalista nia asumsaun no imajinasaun.
  • Utiliza teknika kobertura in-depth no investigative reporting, ba asuntu sira ne’ebé kontroversál no sai ona polemika iha públiku no tenke balánsu ka cover both sides atu diskobre verasidade ka lia-loos husi asuntu refere.
  • Atu nafatin sai lian ba sira ne’ebé lian-laek (vioce of the voiceless), maibé tenke kontinua kumpri ka tane-aas reportajen sensível jéneru no sensível ba sentimentu umanu vitima sira nian, nune’e sira labele sai vitima ba-daruak iha sosiadade nia leet.
  • Atu nafatin kumpri no halo reportajen tuir matadalan kobertura mídia ba COVID – 19 ne’ebé hasai iha tinan kotuk (2020) husi Conselho de Imprensa no UNDP koopera ho Asosiasaun Jornalista Timor Lorosa’e (AJTL) no Timor-Leste Press Union (TLPU).
  • Atu kontinua kumpri Kódigu Étika no prinsípiu universál jornalizmu

Conselho imprensa mós uza biban ida-ne’e hodi husu mós ba sosiadade tomak no entidade sira estadu nian:

  • Respeita jornalista sira- nia liberdade atu hetan asesu informasaun iha fatin publiku, liuhusi fasilita informasaun loloos no kredivel.
  • Atu tau matan nafatin ba serbisu Meiu Komunikasaun Sosiál sira, liuliu publikasaun notisia sira liuhusi fó sujestaun konstrutivu, atu hadia produtu jornalístiku ho kualidade hodi  kontribui ba prosesu sosiedade demokratiku no hametin  demokrasia iha país ne’e.
  • Husu ba Meiu Komunikasaun Sosial sira atu halo retifikasaun no direitu resposta

Ba informasaun detáilu, halo-favór kontakta CI nia pesoál sira tuir mai ne’e:

  1. CI Aberico da Costa Junior – Diretór DADM – CI ; 73173445 & 77254078
  2. Angelina Gusmao – Offisiál Gabinete CI; 73173449 & 73553015

#hotu#